Cảnh báo: Không đăng ký thuế sẽ bị truy thu toàn bộ dòng tiền, không có “vùng cấm” thời gian

Trong bối cảnh cơ quan thuế đang đẩy mạnh rà soát các nguồn thu từ thương mại điện tử và kinh doanh số, câu hỏi lớn nhất khiến nhiều cá nhân, hộ kinh doanh mất ăn mất ngủ là: “Cơ quan thuế có thể truy thu ngược lại bao nhiêu năm?”. Nhiều người lầm tưởng rằng sau vài năm thì hành vi trốn thuế sẽ “hết hạn”. Tuy nhiên, quy định pháp luật hiện hành nghiêm khắc hơn bạn nghĩ rất nhiều.

1. Nguyên tắc “Hết thời hạn xử phạt vẫn phải trả nợ gốc”

Theo Luật sư Nguyễn Văn Nam (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), chúng ta cần phân biệt rõ hai khái niệm: Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính và Thời hạn truy thu thuế.

Có thể bạn đã trốn thuế đủ lâu để không bị xử phạt hành chính (phạt tiền hành vi khai sai), nhưng nghĩa vụ trả lại số tiền đã chiếm dụng của Nhà nước thì vẫn còn đó. Cụ thể, theo Khoản 6 Điều 8 Nghị định 125/2020/NĐ-CP:

Ngay cả khi đã quá thời hiệu xử phạt, người nộp thuế vẫn phải nộp đủ số tiền thuế nợ, tiền thuế trốn, tiền thuế được miễn/giảm sai quy định và tiền chậm nộp vào ngân sách Nhà nước.

2. Quy tắc 10 năm: Giới hạn cho người đã đăng ký thuế

Đối với các trường hợp người nộp thuế đã đăng ký mã số thuế nhưng có hành vi kê khai sai, trốn thuế mà cơ quan chức năng phát hiện sau khi đã hết thời hiệu xử phạt, thời hạn truy thu được áp dụng là 10 năm trở về trước.

• Mốc tính: Từ ngày cơ quan có thẩm quyền phát hiện hành vi vi phạm.

• Nghĩa vụ: Phải nộp đủ tiền thuế thiếu + Tiền chậm nộp của 10 năm đó.

3. “Án tử” cho trường hợp không đăng ký thuế: Truy thu vô thời hạn

Đây là điểm mấu chốt mà nhiều người kinh doanh tự phát (bán hàng online, freelancer, cho thuê tài sản…) thường chủ quan.

Pháp luật quy định chế tài cực kỳ nghiêm khắc đối với trường hợp không đăng ký thuế (hoạt động “chui”). Nếu bị phát hiện, cơ quan thuế có quyền truy thu TOÀN BỘ số tiền thuế trốn và tiền chậm nộp cho tất cả các năm phát sinh nghĩa vụ thuế trước đó.

• Không áp dụng quy tắc 10 năm: Dù bạn đã kinh doanh 15 hay 20 năm mà không đăng ký, bạn sẽ bị truy thu đủ 15-20 năm đó.

• Hậu quả: Số tiền truy thu cộng dồn qua nhiều năm, cộng thêm lãi suất chậm nộp có thể trở thành một con số khổng lồ, vượt quá khả năng chi trả của nhiều người.

4. Đừng quên “lãi suất” của tiền chậm nộp

Ngoài tiền gốc, “cơn ác mộng” thực sự nằm ở tiền chậm nộp. Theo quy định hiện hành (Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14), mức tính tiền chậm nộp là 0,03%/ngày.

• Ví dụ: Nếu bạn nợ 100 triệu tiền thuế từ 5 năm trước. Ngoài 100 triệu gốc, bạn phải gánh thêm khoản lãi chậm nộp tích lũy qua từng ngày. Sau nhiều năm, số tiền phạt chậm nộp có thể gần bằng số tiền gốc.

Quy định pháp luật đã rất rõ ràng nhằm đảm bảo sự công bằng: Ai làm người nấy chịu, và không có “vùng cấm” thời gian cho hành vi trốn tránh nghĩa vụ đăng ký thuế. Lời khuyên cho các cá nhân, tổ chức là hãy chủ động rà soát, đăng ký và kê khai thuế sớm nhất có thể để hưởng sự khoan hồng và tránh rủi ro truy thu “vô thời hạn” về sau.

Nguồn: Sức khỏe & Đời sống