Tỷ phú Phạm Nhật Vượng và nghệ thuật “buông bỏ”: Rút khỏi Đường sắt cao tốc không phải lần đầu, và sẽ không là lần cuối

Quyết định rút khỏi siêu dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam của Vingroup khiến nhiều người bất ngờ, nhưng với những ai theo dõi hành trình của tỷ phú Phạm Nhật Vượng, đây là nước đi quen thuộc. Từ bán lẻ, điện thoại đến xe xăng, Vingroup luôn cho thấy sự lạnh lùng và dứt khoát đáng nể: Sẵn sàng “cắt bỏ” những mảng miếng lớn để tập trung nguồn lực cho mục tiêu sống còn.

Không ngại “đau thương” để tái cơ cấu

Trong kinh doanh, việc khai sinh một dự án đã khó, nhưng việc tự tay “khai tử” đứa con tinh thần của mình khi thấy không hiệu quả còn khó hơn gấp bội. Nhưng ông Phạm Nhật Vượng đã làm điều đó rất nhiều lần, nhanh và dứt khoát đến mức thị trường không kịp trở tay.

Việc rút khỏi dự án Đường sắt cao tốc Bắc – Nam lần này cũng vậy. Khi nhận thấy dự án đòi hỏi vốn quá lớn, rủi ro cao và thời gian thu hồi vốn quá dài (ảnh hưởng đến dòng tiền cho VinFast và các đại đô thị), Vingroup đã chọn cách dừng lại sớm.

Nhìn lại những cuộc chia tay lịch sử

Hãy nhìn lại quá khứ để thấy sự nhất quán trong chiến lược này:

• Bán VinMart/VinEco cho Masan: Khi đang ở đỉnh cao chiếm lĩnh thị phần bán lẻ, Vingroup bất ngờ chuyển giao toàn bộ cho Masan. Lý do: Bán lẻ biên lợi nhuận mỏng, cần dồn tiền cho công nghiệp ô tô.

• Dừng cuộc chơi VinSmart: Tuyên bố dừng sản xuất điện thoại di động dù VinSmart đang đứng Top 3 thị phần tại Việt Nam. Lý do: Tập trung linh kiện và trí tuệ cho xe điện.

• Khai tử xe xăng VinFast: Một quyết định gây chấn động toàn cầu. Vingroup bỏ hoàn toàn dây chuyền xe xăng (Fadil, Lux A, Lux SA) đang bán rất chạy để chuyển sang 100% xe điện.

Triết lý “Lùi 1 để tiến 3”

Quyết định rút lui khỏi Đường sắt cao tốc cho thấy tư duy thực dụng và sắc bén của người đứng đầu Vingroup:

• Tập trung nguồn lực: Thay vì dàn trải trên một mặt trận quá rộng (Bất động sản, Công nghiệp, Hàng không, Đường sắt…), Vingroup chọn cách thu gọn đội hình.

• Đánh vào thế mạnh: Việc chuyển sang làm Metro (đường sắt đô thị) và các dự án Bất động sản trọng điểm (Cần Giờ, Hạ Long) là quay về đúng sở trường “lấy mỡ nó rán nó” của Vingroup. Làm Metro sẽ làm tăng giá trị bất động sản xung quanh, tạo ra dòng tiền nhanh hơn nhiều so với đường sắt Bắc Nam.

Bài học cho doanh nghiệp

Câu chuyện của ông Phạm Nhật Vượng là bài học đắt giá về Quản trị rủi ro và Chiến lược tập trung. Đôi khi, sự dũng cảm của người lãnh đạo không phải là dám lao vào những việc khó, mà là dám từ bỏ những thứ hào nhoáng nhưng không mang lại hiệu quả thực tế, để bảo vệ cốt lõi của doanh nghiệp.

Lời kết: Vingroup rút lui, nhưng đó là sự rút lui của một người tính toán kỹ lưỡng. Thị trường có thể sốc trong ngắn hạn (như việc cổ phiếu giảm), nhưng về dài hạn, một Vingroup “tinh gọn” và tập trung sẽ khỏe mạnh và đi nhanh hơn rất nhiều.