Cảnh báo Hộ kinh doanh từ 1/1/2026: Không đủ tiền nộp phạt, cơ quan chức năng sẽ “truy” đến tài sản của người nhà

Theo Nghị định 159/2025/NĐ-CP vừa được Chính phủ ban hành, kể từ ngày 1/1/2026, cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính mà không tự nguyện chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành nghiêm ngặt. Đáng chú ý, đối với Hộ kinh doanh, nếu tài sản chung không đủ để nộp phạt, cơ quan chức năng sẽ cưỡng chế trực tiếp vào tài sản riêng của chủ hộ và các thành viên góp vốn.

Nguyên tắc “Trách nhiệm vô hạn” của Hộ kinh doanh

Khác với Công ty TNHH (chịu trách nhiệm hữu hạn), Hộ kinh doanh hoạt động theo chế độ trách nhiệm vô hạn. Quy định mới tại Nghị định 159/2025/NĐ-CP đã cụ thể hóa nguyên tắc này trong việc thi hành án phạt hành chính. Nếu Hộ kinh doanh vi phạm (như: trốn thuế, vi phạm PCCC, kinh doanh hàng giả…) và bị phạt tiền, trách nhiệm nộp phạt sẽ không dừng lại ở cửa hàng kinh doanh.

Quy trình “truy thu” 4 bước: Không còn đường trốn nộp phạt

Nghị định quy định rõ trình tự cưỡng chế tài sản đối với Hộ kinh doanh khi không đủ tiền nộp phạt như sau:

• Bước 1: Trừ tiền từ tài khoản kinh doanh Cơ quan chức năng sẽ khấu trừ tiền từ tài khoản ngân hàng dùng chung cho hoạt động kinh doanh của hộ.

• Bước 2: Trừ tiền từ tài khoản cá nhân Nếu tài khoản kinh doanh không đủ, tiền sẽ được khấu trừ từ tài khoản cá nhân của chủ hộ kinh doanh và các thành viên tham gia kinh doanh (có tên trong giấy đăng ký).

• Bước 3: Trừ vào lương và thu nhập Nếu vẫn chưa đủ, cơ quan chức năng có quyền trừ vào tiền lương, tiền công và các khoản thu nhập hợp pháp khác của chủ hộ và các thành viên.

• Bước 4: Kê biên tài sản riêng (Nhà, Đất, Xe…) Đây là biện pháp mạnh nhất. Nếu các nguồn tiền trên vẫn không đủ nộp phạt, cơ quan chức năng sẽ tiến hành kê biên tài sản riêng của chủ hộ và các thành viên (nhà cửa, đất đai, phương tiện đi lại…) để bán đấu giá bù vào tiền phạt.

Ai là “người nhà” phải chịu trách nhiệm?

Cần hiểu chính xác: Không phải bất cứ ai trong gia đình (vợ/chồng/con cái) đều bị vạ lây. Nghị định quy định rõ đối tượng bị cưỡng chế là “Chủ hộ kinh doanh và các thành viên hộ gia đình tham gia đăng ký kinh doanh”.

• Những thành viên trong gia đình không có tên trong Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh sẽ không bị ảnh hưởng đến tài sản riêng.

Lời khuyên quan trọng cho các chủ Hộ kinh doanh

Quy định này sẽ có hiệu lực từ 01/01/2026. Để tránh rủi ro mất tài sản tích cóp cả đời vì một sai phạm trong kinh doanh, các chủ hộ cần:

1. Rà soát giấy phép: Kiểm tra xem ai đang đứng tên cùng mình trên giấy phép kinh doanh.

2. Minh bạch tài chính: Tách bạch rõ ràng dòng tiền kinh doanh và dòng tiền gia đình, mặc dù về luật pháp cuối cùng vẫn phải chịu trách nhiệm chung, nhưng việc quản lý tốt sẽ giúp hạn chế sai phạm dẫn đến bị phạt.

3. Thượng tôn pháp luật: Tuyệt đối tuân thủ các quy định ngành nghề, đặc biệt là các lỗi có khung phạt tiền lớn (lên tới hàng trăm triệu đồng).

Quy định mới là lời cảnh báo đanh thép: Kinh doanh hộ cá thể không còn là “vùng trũng” để né tránh trách nhiệm tài sản. Một khi đã vi phạm, dù tài sản nằm ở túi riêng hay két sắt gia đình, đều có thể bị xử lý để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.

Nguồn: https://vnexpress.net/truy-tai-san-nguoi-nha-neu-ho-kinh-doanh-khong-du-tien-nop-phat-hanh-chinh-tu-1-1-2026-4998389.html